Η Αγγέλα, ο Σωκράτης και το κώνειο

Του Σταύρου Χριστακόπουλου

Η τελευταία πράξη για μια ακόμη κυβέρνηση – σοσιαλιστική κι αυτή – χώρας που συγκαταλέγεται στα καταχρεωμένα γουρουνάκια της ευρωζώνης. Το τέταρτο κατά σειρά, μνημονιακής λογικής, πακέτο σκληρών μέτρων της κυβέρνησης Σόκρατες στην Πορτογαλία δεν πέρασε και η κρίση χρέους στη ζώνη του ευρώ μπαίνει σε νέα φάση.

Ο Σόκρατες είχε προειδοποιήσει ότι, αν δεν εγκριθεί το νέο πακέτο, θα παραιτηθεί, καθώς ήδη ήταν μια κυβέρνηση μειοψηφίας, η οποία κυβερνούσε με ψήφο ανοχής από την αντιπολίτευση. Έτσι, παραμονή της έναρξης της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής, η Πορτογαλία μοιάζει πανέτοιμη να ενταχθεί στον προσωρινό μηχανισμό στήριξης της ευρωζώνης, όπως είχε προειδοποιήσει ο υπουργός επί των Οικονομικών της για την περίπτωση μη υιοθέτησης του νέου προγράμματος περικοπών και λιτότητας.


Η κάκιστη δημοσιονομική κατάσταση της Πορτογαλίας την έχει καταστήσει, εδώ και πολύ καιρό, έναν ακόμη μοχλό πίεσης των «αγορών» προς τη Γερμανία και τις άλλες χώρες με αξιολόγηση ΑΑΑ για μια «συνολική λύση» στο πρόβλημα του χρέους. Ένα εργαλείο εκβιασμού δηλαδή ώστε οι πλούσιοι της ευρωζώνης όχι μόνο να εγγυηθούν τα δάνεια των αδύναμων και υπό χρεοκοπία χωρών του ευρώ, αλλά εν τέλει να δανείζονται για λογαριασμό τους.

Τελικός στόχος, δηλαδή, το περίφημο ευρωομόλογο, το οποίο απαιτούν οι αγορές ώστε να θεωρήσουν εγγυημένα τα λεφτά τους.

Ήδη κάμποσες φορές μέσα στο 2011 η χώρα αυτή του ευρωπαϊκού Νότου είχε φτάσει μισό βήμα από τη χρεοκοπία, με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να παρεμβαίνει για να την κρατήσει στη ζωή και να δώσει στην ευρωζώνη την ευκαιρία να διαχειριστεί την κρίση του πορτογαλικού χρέους με τους μικρότερους δυνατούς κραδασμούς.

Τώρα όμως έρχεται η ώρα της αλήθειας και μάλιστα πάνω σε μια σημαντική σύνοδο κορυφής, από την οποία το μόνο που... δεν λείπει είναι τα προβλήματα.



Αναβολή και δυσκολίες

Το ένα μεγάλο ζήτημα για την Ευρώπη είναι ότι βρίσκεται ακόμη πολύ μακριά από τη «συνολική λύση» στο πρόβλημα του χρέους. Κάθε βήμα άλλωστε που κάνει προς αυτή την κατεύθυνση απλώς αυξάνει την πίεση των διεθνών τοκογλύφων μεγεθύνοντας το πρόβλημα. Όλοι ξέρουν ότι, μόλις μπει στον μηχανισμό η Πορτογαλία και χρεωθεί το «μνημόνιό» της, θα αυξηθεί η πίεση προς την Ισπανία, η οποία επίσης βρίσκεται εδώ και μήνες σε πολύ κακή κατάσταση.

Το κέντρο όμως του προβλήματος είναι η ίδια η Γερμανία, αφού, σε κάθε εκδοχή «λύσης», θα πρέπει να πληρώσει τα περισσότερα. Ήδη το μερίδιό της στο πακέτο του νέου μηχανισμού στήριξης θα πλησιάσει τα 200 δισ. ευρώ σε σύνολο 700. Όμως η Γερμανία ήδη προσπαθεί να αλλάξει ακόμη και το χρονοδιάγραμμα καταβολής των πρώτων 22 δισ. ευρώ (σε σύνολο 80, τα οποία πρέπει να καταβληθούν και να υπάρχουν ως «μαγιά», με τα υπόλοιπα 620 να θεωρούνται καταβλητέα).

Εν τω μεταξύ το σχέδιο συμπερασμάτων της σημερινής και αυριανής Συνόδου Κορυφής δεν περιλαμβάνει απόφαση για το πώς θα αυξηθεί η δανειοδοτική ικανότητα του προσωρινού Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) από τα 250 δισ. ευρώ στα 440, καθώς η αρχική γερμανική επιδίωξη ήταν να ληφθεί η τελική απόφαση στη Σύνοδο του Ιουνίου

Δεν πρέπει άλλωστε να ξεχνάμε ότι η Μέρκελ, η οποία πιέζεται αφόρητα από πολλές πλευρές να «τρέξει» τις εξελίξεις, έχει να αντιμετωπίσει μερικά καθόλου ευκαταφρόνητα προβλήματα, όπως:

1. Την αδυναμία όχι μόνο της χώρας της, αλλά και των άλλων δυνατών χωρών της ευρωζώνης, να επιταχύνουν τον βηματισμό τους προς τη «συνολική λύση», αφού κάθε βήμα προς αυτή την κατεύθυνση θα επιβαρύνει το δανειακό τους ρίσκο και θα αυξάνει τον κίνδυνο εκτροχιασμού των δικών τους δημοσιονομικών μεγεθών.

2. Την εσωτερική κατάσταση στη Γερμανία, όπου έχει ισχυρή πίεση από τους παραγωγικούς και εργοδοτικούς φορείς στην κατεύθυνση όχι μόνο της λήψης, αλλά και της απαρέγκλιτης εφαρμογής αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων για ολόκληρη την ευρωζώνη.

3. Την έλλειψη μηχανισμών που θα μπορούσαν να επιβάλουν την τήρηση αυτού του απάνθρωπου σχεδίου «οικονομικής διακυβέρνησης», κάτι που ενισχύει συνεχώς τον αποφασιστικό ρόλο του ΔΝΤ στο γερμανικό «τσιφλίκι» της ευρωζώνης.

4. Τη διαρκή πίεση των αγορών, οι οποίες δεν δείχνουν να καταλαβαίνουν από «περιόδους χάριτος», δεδομένης και της άκρως επικίνδυνης φάσης στην οποία βρίσκεται η παγκόσμια οικονομική κρίση.

5. Τις συνεχείς τοπικές εκλογικές αναμετρήσεις, καθώς αυτή την Κυριακή, λίγες ώρες μετά τη λήξη της Συνόδου Κορυφής, έχουμε την κρισιμότερη εκλογική αναμέτρηση από τις επτά συνολικά φέτος: αυτήν στη Βάδη - Βυρτεμβέργη, η οποία είναι πολύ σημαντική περιφέρεια για ένα σωρό λόγους:

● Έχει πληθυσμό κάπου 11 εκατομμύρια.

● Εκεί βρίσκονται μερικοί από τους κολοσσούς της γερμανικής βιομηχανίας.

● Είναι μια κατ’ εξοχήν συντηρητική περιφέρεια.

● Παράγει πλεονάσματα από τα οποία ενισχύονται άλλες προβληματικές περιοχές της Γερμανίας – εκεί κάθε ιδέα για περαιτέρω επιβάρυνση των φορολογουμένων αντιμετωπίζεται ως casus belli. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για προβληματικές ευρωπαϊκές χώρες.

● Έχει πεπαλαιωμένους πυρηνικούς αντιδραστήρες και άρα αυξημένη ευαισθησία έναντι της πυρηνικής «λογικής», την οποία υπηρετεί η Μέρκελ παρά τις τελευταίες τακτικές κινήσεις της προς την αντίθετη κατεύθυνση.

● Έχει ένα ισχυρό περιβαλλοντικό κίνημα, με επίκεντρο τη Στουτγκάρδη και τους αντιπεριβαλλοντικούς σχεδιασμούς των γερμανικών σιδηροδρόμων.

Υπ’ αυτές τις συνθήκες, λοιπόν, έχουμε μια Αγγέλα στα πρόθυρα νευρικής κρίσης, έναν Σωκράτη (Ζοζέ Σόκρατες) που μόλις εγκατέλειψε την κυβέρνηση και θα πρέπει να αντιμετωπίσει μια πολύ σκληρή πολιτική πραγματικότητα. Αυτό που λείπει είναι το... κώνειο, το οποίο τίποτε δεν μας προμηνύει ότι θα το πιει μόνος του ο Σόκρατες. Έτσι που τα έχουν κάνει, οι υποψήφιοι για... σφηνάκι είναι πλέον πολλοί...
πηγη:το ποντικι