Πανεπιστήμιο

Πιτσιρίκο, καλησπέρα. Θα ήθελα να τοποθετηθείς κάποια στιγμή πάνω στο θέμα αν η πανεπιστημιακή μόρφωση είναι χάσιμο χρόνου και λεφτών στην σημερινή εποχή ή εφόδιο για μια καλύτερη ζωή, Και δεν μιλάω μόνο για την Ελλάδα αλλά γενικά σε παγκόσμιο επίπεδο. Μένω Αμερική και εδώ και καιρό έχει ξεκινήσει μία συζήτηση αν όντως αξίζει ή είναι μία δημιουργημένη ανάγκη των τραπεζών για να πουλάνε δάνεια.
------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------

Αγαπητέ φίλε, θα σας πω μια ιστορία. Πριν από μερικά χρόνια, γνώρισα τυχαία έναν τσιγγάνο μουσικό. Ήταν 20 χρονών και έπαιζε σε μια ορχήστρα. Ήταν ο μοναδικός τσιγγάνος της ορχήστρας, δεν είχε καλή αντιμετώπιση από τους άλλους μουσικούς, δεν εξελισσόταν και δεν ήταν καθόλου αισιόδοξος για το μέλλον του στη μουσική. Για την ακρίβεια, ήταν απογοητευμένος.

Του είπα πως πρέπει να επιμείνει και του έφερα για παράδειγμα τον Βασίλη Σαλέα που τότε γνώριζε δόξα και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Μου απάντησε πως ο Σαλέας ήταν από γνωστή οικογένεια μουσικών και με ρώτησε με παράπονο «Δηλαδή, πρέπει να έχω το ταλέντο του Σαλέα, για να γίνω αποδεκτός σαν μουσικός;».
Στη συνέχεια, μου είπε πως όλα θα ήταν διαφορετικά, αν μπορούσε να πάει σε ένα ωδείο. Δεν είχε τα χρήματα, ούτε τον ελεύθερο χρόνο, για να το κάνει αυτό.
Εγώ απτόητος του είπα πως ο Μάνος Χατζιδάκις θεωρούσε άχρηστα τα μαθήματα μουσικής και ήταν ευτυχής που δεν σπούδασε σε ωδείο.
«Ναι, αλλά ο Μάνος Χατζιδάκις είχε την δυνατότητα να πάει σε ωδείο» μου απάντησε.
Βέβαια, είχε δίκιο. Ο Μάνος Χατζιδάκις όχι μόνο είχε την δυνατότητα να πάει σε ωδείο αλλά έκανε μαθήματα πιάνου από 4-5 χρονών.
Δεν ξέρω τι απέγινε αυτός ο τσιγγάνος μουσικός. Ξέρω, όμως, πως δεν είχε τη δυνατότητα να σπουδάσει αυτό που αγαπούσε.
Από την άλλη, εγώ είχα την δυνατότητα –μετά από εξετάσεις, βέβαια- να σπουδάσω αυτό που ήθελαν οι γονείς μου και όχι εγώ. Σπούδασα οικονομικά, τα οποία σιχαίνομαι βαθύτατα, αν και το ένα και μοναδικό όνειρο που είχα ως παιδί ήταν να γίνω φιλόλογος.
Σε μια πρόσφατη συζήτηση με τους φίλους μου, τους έλεγα πως, αν ήμουν τώρα 17 χρονών, δεν θα πήγαινα στο πανεπιστήμιο. Θα δούλευα τα καλοκαίρια στα νησιά –ως μπάρμαν, σερβιτόρος ή dj- και τον χειμώνα θα πήγαινα ταξίδια σε χώρες με ζεστό κλίμα και χαμογελαστούς ανθρώπους. Δηλαδή, θα προτιμούσα τις εμπειρίες και τη χαρά της ζωής από την πανεπιστημιακή γνώση.
Βέβαια, αν είχα κάνει αυτό, μπορεί να είχα απωθημένο τα φριχτά ελληνικά πανεπιστήμια. Γιατί δεν θα ήξερα πόσο φριχτά είναι. Ενώ, μετά που το κατάλαβα, πήγα και δούλεψα τα καλοκαίρια στα νησιά.
Θυμάμαι πως, πριν από αρκετά χρόνια, είχα δει στην κρατική τηλεόραση –σε ένα ντοκιμαντέρ για την Κούβα- έναν μεσήλικα Κουβανό που έφτιαχνε όμορφα και περίτεχνα αντικείμενα από ξύλο να λέει πως, από την στιγμή που κατάλαβε πως όποιο επάγγελμα και να κάνει θα παίρνει τα ίδια χρήματα με τους υπόλοιπους (αφού στην Κούβα ο μισθός ήταν ίδιος για όλους), αποφάσισε να κάνει κάτι που να το αγαπάει.
Με είχε αφήσει άφωνο αυτή η φράση. Ήταν τόσο απλό αλλά δεν το είχα σκεφτεί ποτέ.
Νομίζω πως αυτή είναι η απάντηση: Να κάνει ο κάθε άνθρωπος αυτό που αγαπάει. Αν συνέβαινε αυτό, ο πλανήτης θα ήταν παράδεισος.
Βέβαια, σήμερα, με την κυριαρχία των αγορών, οι πάντες μοιάζουν να έχουν πειστεί πως οι ποιητές και οι ζωγράφοι είναι άχρηστοι και περιττοί, και πως οι δάσκαλοι –δηλαδή αυτοί που μπορούν να ανοίξουν «παράθυρα» σε ένα παιδί ώστε να ανακαλύψει την κλίση του και αυτά που αγαπάει- είναι κακομοίρηδες. Δεν είναι. Είναι πάρα πολύ σημαντικοί για μια κοινωνία αυτοί οι άνθρωποι• μπορεί –μαζί με τους γιατρούς- να είναι και οι σημαντικότεροι. Απλά, δεν είναι «κερδοφόροι».
Πάντως, για να μιλήσω επί προσωπικού, όταν άρχισα να κάνω αυτό που αγαπάω –να γράφω δηλαδή- άλλαξα εντελώς σαν άνθρωπος. Ηρέμησα. Γαλήνεψα. Επίσης, ξεκαθάρισαν οι άνθρωποι γύρω μου• τώρα μπορώ να συναναστρέφομαι μόνο αυτούς που επιθυμώ.
Φυσικά, αν είχα ακούσει έναν σπουδαίο δάσκαλο που είχα στα δυο τελευταία χρόνια του Δημοτικού και δυο φιλόλογους που είχα στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο –στο πανεπιστήμιο όλοι οι καθηγητές μου μου φαίνονταν θλιβεροί, δυστυχισμένοι και αμόρφωτοι-, δεν θα είχα χάσει τόσα χρόνια κάνοντας πράγματα που δεν με αφορούσαν καθόλου. Επίσης, θα είχα κάνει και περισσότερα μπάνια• από την ημέρα που άρχισα να γράφω, κάνω περισσότερα μπάνια κι απ’ αυτά που έκανα σαν παιδί.
Τούτων δοθέντων, εν κατακλείδι και για να τελειώνω τέλος πάντων, όποιος θέλει πραγματικά να σπουδάσει στο πανεπιστήμιο, να σπουδάσει. Κι ας μείνει και στην ψάθα. Εγώ θα πρότεινα σε όλους, είτε σπουδάσουν στο πανεπιστήμιο είτε όχι, να διαβάσουν όσο περισσότερα βιβλία μπορούν, από Όμηρο και Ντοστογιέφσκι μέχρι Μαρκ Τουέιν και Πηνελόπη Δέλτα -δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά στη ζωή από το διάβασμα• εκτός από το σεξ, βέβαια-, και τους εύχομαι να είναι τυχεροί στη ζωή τους να έχουν καλούς δασκάλους. Εγώ είχα. Αλλά δεν τους άκουσα.

pitsirikos