Η "επιτροπεία" του Ευρωομολόγου

Η ιδέα του ευρωομολόγου ως "από μηχανής θεού" της Ευρώπης δεν είναι καινούργια. Αρκετοί Ευρωπαίοι ηγέτες σε σύγχυση, μεταξύ των οποίων και ο κ. Παπανδρέου, προωθησαν την ιδέα ενός ενιαίου ευρωομολόγου, το οποίο πρόκειται να λύσει όλα τα υφιστάμενα και μελλοντικά προβλήματα.
Το πρόβλημα είναι ότι ο καθένας έχει μια διαφορετική οπτική γωνία, για το τι είναι το ευρωομολόγο και πώς θα μπορούσε να σώσει την Ευρώπη.
Επιτρέψτε μου λοιπόν να περιγράψω τι είναι ένα ομόλογο με το απλό μυαλό μου. Είναι ένα δάνειο (νομική σύμβαση) χαμηλής εξασφάλισης αλλά υψηλής προτεραιότητας (πληρώνεται πρώτα) ενός νομικού προσώπου που έχει τα χρηματοοικονομικά μέσα για την εξυπηρέτηση της πληρωμής των τόκων και της αποπληρωμής του κεφαλαίου. Αυτό πάντα σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα και τους όρους του ομολόγου...


Επιπροσθέτως, το προσπέκτους του ομολόγου περιγράφει με ποιο τρόπο αυτή η νομική οντότητα (δανειζόμενος) θα βρει τα χρήματα για την εξυπηρέτηση του δανείου. Μερικές φορές, αυτή η περιγραφή είναι πολύ ασαφής αλλά πρέπει να υπάρχει. Πως αλλιώς ένας επενδυτής ή πιστωτής θα μπορέσει να σχηματίσει γνώμη για το ρίσκο και τον επενδυτικό κίνδυνο; Επιπλέον, τα ομόλογα έχουν προτεραιότητα σε σχέση με τους μετόχους σε περίπτωση χρεοκοπίας. Δηλαδή πληρώνονται πρώτα. Για αυτό το λόγο οι μέτοχοι μιας εταιρείας ψηφίζουν το διοικητικό συμβούλιο. Πρέπει δηλαδή να υπάρχει κάποια "δημοκρατική" νομιμοποίηση για να πάρει μια εταιρεία χρέος (πάντα στην θεωρία).
Στην περίπτωση ενός ανεξάρτητου κράτους όπως οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες θέλουν να πιστεύουν ότι είναι, αυτό σημαίνει:
1. Η Νομική οντότητα είναι το κυρίαρχο Κράτος.
2. Το κράτος έχει τη δυνατότητα φορολόγησης επί των κατοίκων και των επιχειρήσεων (νομικών προσώπων), προκειμένου να εξασφαλίσει τα αναγκαία χρήματα για να εξοφλήσει το χρέος.
3. Στη συγκεκριμένη περίπτωση οι κάτοχοι των μετοχών, είναι οι ψηφοφόροι που δημοκρατικά έχουν εκλέξει την κυβέρνηση (Διοικητικό Συμβούλιο), οι οποίοι φορολογούνται προκείμενου να εξοφληθεί το χρέος. Αυτή είναι μία από τις πιο θεμελιώδεις αρχές του δυτικού φιλελεύθερου δημοκρατικού μας συστήματος. Καμία φορολογία, χωρίς δημοκρατική αντιπροσώπευση.
Αν θέλουμε λοιπόν να ορίσουμε κάτι ως γνήσιο ευρωομολόγο, πρέπει να πληρούνται οι τρεις προαναφερθείσες αρχές. Διαφορετικά, δεν έχουμε ευρωομολόγο, αλλά κάτι που φαινομενικά μοιάζει με ένα Ευρωομόλογο.
Για παράδειγμα, ας ρίξουμε μια ματιά στα ομόλογα που έχει εκδώσει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητος (EFSF):
Το EFSF συστάθηκε στο Δουκάτο του Λουξεμβούργου και έχει εταιρικό κεφάλαιο της τάξης των 28,440,453.35 ευρώ. Οι μέτοχοι του είναι τα κράτη της Ευρωζώνης. Έχει το δικαίωμα να αναλάβει χρέος έως 440 δισεκατομμυρίων ευρώ, επειδή τα κράτη μέλη έχουν εκδώσει πιστωτικές εγγυήσεις που καλύπτουν αυτό το ποσό. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός, ότι το Λουξεμβούργο φαίνεται να είναι εκτεθειμένο στον κίνδυνο του EFSF.
Το EFSF, πληροί το (1) και εν μέρει το (3), αλλά όχι το (2). Με άλλα λόγια το EFSF είναι νομικό πρόσωπο, έχει που χαρακτηριστεί ως "οντότητα του δημόσιου τομέα", αλλά έχει περιορισμένα μέσα για να αντλήσει μετρητά. Δηλαδή δεν έχει επιχειρηματική δραστηριότητα που μπορεί να δημιουργήσει τα απαιτούμενα χρηματικά ποσά για να εξοφλήσει τα χρέη που αναλαμβάνει.
Στην πραγματικότητα, το EFSF δεν έχει καμία επιχειρηματική δραστηριότητα. Είναι απλά μια εταιρεία κέλυφος που μπορεί να εκδίδει ομόλογα. Η 3η αρχή ικανοποιείται μόνο εν μέρει, καθώς το EFSF λαμβάνει εντολές για την έκδοση του από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (μη εκλεγμένο σώμα) και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (δεν αποτελεί όργανο της Ε.Ε). Το EFSF δεν είναι υποχρεωμένο νομικά να λογοδοτεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Με άλλα λόγια, τα ομόλογα του EFSF δεν είναι τα ευρωομόλογα του ορισμού μου. Για το λόγο αυτό παρά το γεγονός ότι έχουν πιστοποίηση ΑΑΑ, διαπραγματεύονται περί τις 200 μονάδες βάσης πάνω από τα αντίστοιχα γερμανικά ομόλογα.
Μπορεί να υπάρξει αληθινό ευρωομόλογο
Ένα πραγματικό ευρωομολόγο δεν θα έχει μόνο τις εγγυήσεις δανείων των χωρών της Ευρωζώνης, αλλά και έσοδα από τη φορολογία των κρατών. Οι Ευρωπαίοι πολίτες δεν θα πρέπει να επιτρέψουν την φορολόγηση τους και κατ' επέκταση τη δαπάνη των χρημάτων τους από μη εκλεγμένους φορείς ή αξιωματούχους. Ακόμη και αν οι εν λόγω υπάλληλοι είναι εμμέσως εκλεγμένοι. Παρεμπιπτόντως, αυτό φαίνεται ότι προσπαθούν να εισηγηθούν σήμερα οι Γαλλο - Γερμανοί πολιτικοί. Η αποφυγή αυτού, φυσικά σημαίνει ότι τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών θα πρέπει παραχωρήσουν μέρος της κυριαρχίας τους στην Ευρώπη. Αυτό είναι ανάθεμα για τους περισσότερους πολιτικούς, οι οποίοι θα δουν τη δύναμή τους να μειώνεται σημαντικά. Πάντως, η αρχή θα μπορούσε να γίνει από την επιβολή κάποιου πανευρωπαϊκού έμμεσου φόρου.
Για παράδειγμα, μια εισφορά για στον καπνό, το αλκοόλ, τα τυχερά παιχνίδια και, ενδεχομένως, των κερδοσκοπικών χρηματοπιστωτικών συναλλαγών θα μπορούσε να αποφέρει αρκετά μετρητά ετησίως, για τη αποπληρωμη των τοκομεριδίων σε ομολογιακούς τίτλους μέχρι ένα τρισ. Ευρώ ή και περισσότερο.
Πράγματι, αυτό σημαίνει κάποια μορφή δημοσιονομικής ένωσης, αλλά αυτή τη στιγμή είναι ο μόνος δρόμος προς τα εμπρός, αν θέλουμε το πείραμα της ΕΕ να επιβιώσει της κρίσης. Όλες οι άλλες λύσεις θα είναι προσωρινές και δεν θα αντιμετωπίζουν τον πυρήνα του προβλήματος, που είναι το πώς μπορούμε να οικοδομήσουμε μια δημοκρατική και σταθερή ένωση.
Δημοκρατικό έλλειμμα
Η Ευρώπη, εκτός του χρηματοοικονομικού ελλείμματος, πάσχει από ένα ακόμα μεγαλύτερο έλλειμμα, το δημοκρατικό.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο είναι το μόνο άμεσα εκλεγμένο ευρωπαϊκό θεσμικό όργανο, έχει περιορισμένες εξουσίες. Οποιαδήποτε έκδοση ομολόγων και τυχόν περιορισμοί, που δεν περνούν μέσα από την δημοκρατική διαδικασία, γυρίζουν την Ευρώπη μερικούς αιώνες πίσω .
Για να μπορεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ή το Ecofin να επιβάλει αυστηρή φορολογία ως αντάλλαγμα για τη χρηματοδότηση πρέπει να έχει τη συγκατάθεση των λαών της Ευρώπης.
Αν η Ευρώπη θέλει να έχει ευρωομολόγο, ο μόνος τρόπος είναι μέσω της εκλογής ενός Υπουργού Οικονομικών με συγκεκριμένες φορολογικές εξουσίες, από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Στη συνέχεια το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα είναι αυτό που θα αποφασίσει πώς να δαπανηθούν αυτά τα χρήματα και σε ποια χώρα. Έτσι θα μπορεί να επιβάλει περαιτέρω δημοσιονομικούς κανόνες σταθερότητας στη χώρα, που έχει απομακρυνθεί από την σταθερή οικονομική πορεία. Αυτό είπε ο Ζαν Κλόντ Τρισέ στην τελευταία ομιλία του πριν συνταξιοδοτηθεί. Έπρεπε, να είχε ακουστεί περισσότερο.
Μια μεγάλη χώρα (ΗΠΑ) δημιουργήθηκε με κυρίαρχο σύνθημα "καμία φορολογία χωρίς δημοκρατική αντιπροσώπευση". Και οι Ευρωπαίοι πολιτικοί δεν πρέπει να ξεχνούν αυτό το μάθημα ιστορίας.


news247.gr