Τρίτη 14 Ιουλίου 2015

Δημοκρατία υπό δανεισμό

Σύνδεσμος ενσωματωμένης εικόναςΣε τούτο το blog, τα τελευταία χρόνια, λέω την γνώμη μου. Δεν ταιριάζει, συνήθως με την κοινή σκέψη: των καιρό των (αντι)μνημονίων έλεγα “δεν ξέρω αν είναι σωστά τα μνημόνια ή όχι”, τον καιρό του “ψόφου” και της “κρεμάλας” έλεγα είμαι με την “νομιμότητα”, τον καιρό του “φταίει ο τυροπιτάς” έλεγα “όχι, δεν φταίει ο τυροπιττάς όσο φταίει ο παράνομος επιχειρηματίας” και τον καιρό του “έτσι πρέπει να γίνει”, ρωτούσα, απλώς, “γιατί”.

Δεν είμαι επαναστάτης, δεν λέω αυτό – κάθε άλλο. Απλώς τονίζω πως, ο,τι λέω δεν είναι πάντα η πιο διαδεδομένη άποψη.

Κάνω αυτήν την εισαγωγή, γιατί πρόκειται να θέσω για άλλη μία φορά, ένα ερώτημα που δεν μοιάζει ιδιαιτέρως δημοφιλές σήμερα:

Πόσα δικαιούται να ζητήσει ο δανειστής από τον δανειζόμενο;


Ακούστε – έχουμε, εδώ και χρόνια, υπογράψει ένα σωρό μνημόνια και εφαρμοστικούς νόμους. Είχα τονίσει στο παρελθόν ότι κάποιοι τους ψήφισαν παρά την θέλησή τους, στην ουσία εκβιαζόμενοι ενώ δεν συμφωνούσαν, απλώς γιατί δεν ήθελαν την εναλλακτική. Είχα αναφέρει την σκέψη ότι, σε μία δημοκρατία που η αντίθετη άποψη εξαφανίζεται ή λοιδορείται δημοσιογραφικά από ΜΜΕ (που οφείλουν την ύπαρξή τους σε άλλους δανειστές), και κόμματα που επίσης χρωστάνε (σε άλλους δανειστές) – ε, δεν την λες ακριβώς δημοκρατία. Αλλά δεν συζητάμε (αποκλειστικά) αυτό:
Είναι σαφές για μένα, ότι σε μία σχέση δανεισμού, αυτός που βάζει τα χρήματά του θέλει να νιώθει ασφαλής. Δεν είναι απλώς λογικό, είναι ο μόνος τρόπος για να υπάρχει καν αυτή η σχέση.

Προφανώς λοιπόν, ο δανειστής ζητά εγγυήσεις. Θέλει να πάρει τα χρήματά του πίσω, και είναι (τις περισσότερες φορές, όχι πάντα) προς το συμφέρον του ο δανειζόμενος να τα χρησιμοποιήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ώστε να σιγουρευτούν και οι δύο πλευρές ότι θα το πετύχει. Επίσης, είναι σαφές ότι ο δανειζόμενος πάει στον δανειστή. Θεωρητικά, ο δανειστής κάνει, ή δεν κάνει δεκτό το αίτημα του δανειζόμενου με βάσει τις εγγυήσεις που θα του παρασχεθούν, και έτσι γίνεται μία σωστή συμφωνία.

Η σχέση αυτή όμως, είναι σχέση μεταξύ ενός ισχυρού, και ενός ανίσχυρου. Καθίσταται σαφές ότι αυτός που έχει τα λεφτά, και την λογική απαίτηση της διασφάλισής του, έχει και τον απόλυτο σχεδόν έλεγχο απέναντι στον δανειζόμενο. Μπορεί να του ζητήσει οτιδήποτε θεωρεί ότι θα τον θωρακίσει, και η απόφαση μένει στον δανειζόμενο να το κάνει δεκτό – ή όχι.

Ο πολιτισμένος κόσμος όμως, βλέποντας αυτήν την σχέση, παρεμβαίνει. Λέει “μισό λεπτό, αλλά δεν μπορεί ο δανειζόμενος να ξεπεράσει τα όρια της αξιοπρέπειάς του. Το ότι ζητά να δανειστεί, πχ, δεν σημαίνει ότι ο δανειστής μπορεί να του ζητήσει *οτιδήποτε*. Θα πρέπει να θεσπιστούν κάποιοι κανόνες, σαφείς για όλους τους εμπλεκόμενους, ώστε όλοι να ξέρουν ότι ο δανειστής έχει δικαίωμα μέχρι ενός σημείου”. Από εκεί και πέρα, δεν θα μπορεί να εξασφαλίσει απόλυτα την ασφάλειά του – αυτό είναι και το νόημα του ρίσκου, άλλωστε.

Έτσι, ο δανειστής δεν μπορεί να ζητήσει από τον δανειζόμενο να είναι σκλάβος, πχ. Δεν μπορεί να απαιτήσει την αποπληρωμή με ένα νεφρό, ή με το να αναγκάσει τον δανειζόμενο να υπερβεί τις αρχές του, πχ να παρανομήσει. Θα ήταν “λογικό”, θα εξασφάλιζε απόλυτα τον δανειστή προφανώς – αλλά υπάρχουν ισχυρότεροι κανόνες. Ο πολιτισμένος κόσμος προστατεύει τον δανειζόμενο, στερώντας του την επιλογή να το κάνει, ακριβώς γιατί θεωρεί ότι κάποια πράγματα, μεταξύ ενός ισχυρού και ενός ανίσχυρου, δεν είναι πια επιλογή.

Το άτομο λοιπόν, προστατεύεται ενός ισχυρού, στερούμενο τις επιλογές που υπερβάλλουν τις παγκόσμια ορισμένες γραμμές της αξιοπρέπειάς του.
Κατανοητό.

Τι γίνεται με ένα κράτος όμως;

Διαβάζω στο μνημόνιο που υπέγραψε η Ελλάδα ότι θα κάνει αποδεκτό – μεταξύ άλλων:

– Να επαναεξεταστούν οι νόμοι που έχουν ψηφιστεί από τον Φεβρουάριο και μετά,

Να εισαχθούν στην ελληνική νομοθεσία νόμοι για την διασφάλιση των δανειστών

– Κάθε νέος νόμος που έρχεται στο κοινοβούλιο ή προς διαβούλευση, να έχει πρώτα συμφωνηθεί με τους θεσμούς αν αυτοί θεωρούν ότι τους αφορά.
Τα ίδια, πάνω κάτω, υπήρχαν και στα προηγούμενα μνημόνια.

Εδώ όμως έχω ένα πρόβλημα. Θεωρώ ότι προσβάλλεται η εθνική κυριαρχία του κράτους. Αν οι θεσμοί έχουν πρόσβαση στο νομοθετικό μας έργο, το προηγούμενο το επόμενο και το τωρινό, τότε παρεμβαίνουν στην βάση της δημοκρατίας μας. Κάθε απόφασή μας είτε ελέγχεται αν είναι παρελθοντική, είτε επιβάλλεται αν είναι τωρινή, είτε, το πιο σημαντικό απ’ όλα, πρέπει να περάσει από έγκριση από τούδε και στο εξής.

Οι δανειστές, μοιάζει λογικό, θέλουν να εξασφαλίσουν την οικονομία μας, και μέσω ημών, να εξασφαλίσουν και την επένδυσή τους. Αυτός είναι ο μοναδικός λόγος που θα μας δανείσουν, καθώς δεν μας έχουν πια καμία εμπιστοσύνη ότι θα κάνουμε αυτά που συμφωνήσαμε. Το καταλαβαίνω απόλυτα, και αντιλαμβάνομαι την θέση τους.

Η Ελλάδα από την άλλη, είναι ένα κυρίαρχο κράτος. Ακόμα και χωρίς ένα ευρώ στα ταμεία, διατηρεί την εθνική της κυριαρχία, το δικαίωμα να αποφασίζουν οι πολίτες ποιοι θα είναι οι νόμοι που θα ψηφίζονται, μέσω των εκπροσώπων τους στην βουλή που ψηφίστηκαν με κάποιες συγκεκριμένες εντολές. Ακόμα και αν πεινάει ο κόσμος, έχει δικαίωμα να αποφασίζει να πεινάσει κι άλλο (ασχέτως αν συμφωνώ, ή διαφωνώ προσωπικά) μόνος του, και χωρίς παρεμβάσεις.

Ποιος βάζει το όριο; 

Ποιος είναι κατάλληλος να μας πει αν η δημοκρατία στην Ελλάδα είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης μίας οικονομικής συμφωνίας; Ποιος μπορεί να μας δείξει την κόκκινη γραμμή ανάμεσα στην “δίκαιη συμφωνία” που εξασφαλίζει και τις δύο πλευρές – και σε ένα Οικονομικό Πραξικόπημα; Ποια είναι η κόκκινη γραμμή της παραβίασης, ώστε να ξέρουμε αν ξεπερνιέται τώρα, ή θα ξεπεραστεί στο μέλλον για να αντιδράσουμε; Πόσο δίκαιη είναι η κραυγή #ThisIsACoup που γεμίζει το twitter για το Ελληνικό ζήτημα;

Ο μόνος λόγος που αφαιρείται το δικαίωμα από ένα άτομο η δυνατότητα να ξεπουλήσει την αξιοπρέπειά του στον δανειστή του, είναι ακριβώς γιατί είναι πιθανό να το προτείνει ακόμα και αυτοβούλως ο ίδιος, και αυτή είναι η υπέρτατη προστασία που προβάλλει ο πολιτισμένος κόσμος.

Ποιος προστατεύει ένα κράτος από το να ξεπουλήσει, στο όνομα ενός διλήμματος (σκληρού, προφανώς, όλα τα αληθινά διλήμματα είναι σκληρά) την δική του αξιοπρέπεια και των πολιτών του; Εκεί δεν οφείλεται προστασία στο άτομο που απαρτίζει το κράτος; Δεν είναι πιο σημαντική η διασφάλιση της αξιοπρέπειας του δανειζόμενου, η διασφάλιση της δημοκρατίας, από το δίλημμα που προφανώς υπάρχει;

Αν χαθούν αυτά, έχει σημασία (για παράδειγμα) σε ποιο νόμισμα έχουν χαθεί;

Είναι -τελικά- θεμιτό η δημοκρατία να είναι δανειστικός όρος;

arkoudos 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου