Οδοιπορικό στα χαρτόκουτα της Αθήνας

Μία βραδιά κάπου στο κέντρο της πρωτεύουσας, το θερμόμετρο δείχνει 2 βαθμούς κελσίου, η βροχή έχει μουσκέψει κάθε κρυφή γωνιά της πόλης και ο αέρας πιρουνιάζει πεισματικά τα κόκκαλα τους.

Το ρολόι δείχνει 22:00. Βρισκόμαστε στην πλατεία Κουμουνδούρου. Το καζάνι ανοίγει, η κανάτα γεμίζει ζεστή σοκολάτα και ένας - ένας ξεπροβάλλουν σαν σαλιγκάρια "χωρίς κέλυφος" για το καθιερωμένο μας ραντεβού κοιτάζοντας με λαχτάρα τα χέρια μας. Αυτό το βλέμμα, βρίσκει κεντρική αρτηρία και χτυπάει απευθείας στην καρδιά. Αυτά τα ευχαριστώ ξεκλειδώνουν την πύλη της ψυχής και τη γεμίζουν αγαλλίαση.

Τους περισσότερους, τα μέλη της ομάδας, τους γνωρίζουν με τα μικρά τους. Ξέρουν την ιστορία τους. Ξέρουν ποιο σημείο της πόλης έχουν επιλέξει να καταλαγιάσουν τον πόνο τους.


Εφοδιάζομαι με φαγητό και ξεκινάω μαζί με ένα ακόμη μέλος της ομάδας τον γνωστό περίπατο στις σκοτεινές οδούς της κεντρικής Αθήνας. Εδώ δεν συναντάς τσιμεντένιους τοίχους αλλά χάρτινους, δεν χτυπάς κουδούνια, ούτε κοιτάς την ώρα μην ενοχλήσεις. Στοιβαγμένα χαρτόκουτα και νάιλον σακούλες είναι το σήμα κατατεθέν. Πρέπει με κάποιο τρόπο να οριοθετήσουν τον χώρο τους. Να προφυλαχθούν έστω και νοητά από τους κινδύνους που εγκυμονούν. Χάρτινα τοιχία, χάρτινα όνειρα.

Στέκομαι στη μέση ενός πεζοδρομίου μουδιασμένη και δεν μπορώ να ξεχωρίσω την φωνή της Νίκης από τη φωνή της συνειδήσεώς μου. «Μία κουβέρτα ρε παιδιά έχω ξυλιάσει». Ηχεί ξανά και ξανά στα αυτιά μου και μου τρυπάει τα σωθικά. Η Νίκη είναι μία νεαρή κοπέλα γύρω στα 25, που μοιάζει με 40 από τις κακουχίες που έχει υποστεί, όντας άστεγη για χρόνια, ξαπλωμένη πάνω στις κρύες πλάκες, παρακαλάει για μία κουβέρτα κι ένα ζευγάρι κάλτσες. Αν και τραγελαφικό ήταν η τυχερή της νύχτα. Την εφοδιάσαμε με ό, τι χρειαζόταν για να αντέξει άλλο ένα βράδυ έξω.

Πιο κάτω ο κύριος Δημήτρης. Ξεκληρίστηκε πριν μερικά χρόνια. Πέφτοντας έξω οικονομικά, ήρθε και τον πλάκωσε ένα διαζύγιο. Ως άστεγος πλέον, η πρώην σύζυγός του, του απαγόρευσε να έχει οποιαδήποτε επαφή με τα δύο του παιδιά. Αναρωτιέσαι σε τι κατάσταση είναι ο κύριος Δημήτρης σήμερα; Ανήμπορος, ταλαιπωρημένος, χωρίς καμία ελπίδα σωτηρίας, ξεκίνησε τη χρήση ναρκωτικών ουσιών με μοναδικό σκοπό τον άμεσο θάνατό του.

Ύστερα η κυρία Κωνσταντίνα και πιο κάτω ο Γιώργος και η κυρία Γεωργία... είναι πολλοί και είναι ΑΣΤΕΓΟΙ!

Όχι, δεν ήταν πάντοτε έτσι!

Κάποτε ήταν όπως εγώ κι εσύ. Υπήρξαν παιδιά που έπαιζαν στις αλάνες και μόλις έπεφτε το σούρουπο έτρεχαν να κρυφτούν στην αγκαλιά της μάνας. Υπήρξαν ονειροπόλοι νέοι που διψούσαν για έρωτα, για ζωή. Υπήρξαν οικογενειάρχες με δουλειά, εισόδημα και ίσα δικαιώματα με εσένα.

Τώρα; Τώρα οι δείκτες του ρολογιού έχουν κολλήσει στο κενό. Τώρα εγώ ελπίζω σε ένα θαύμα ενώ αυτοί το μόνο που μπορούν να οραματιστούν πλέον είναι ο θάνατος!

Θες η κακή τους η τύχη; Θες η κακή οικονομική διαχείριση; Θες η λάθος επιλογή τη λάθος χρονική στιγμή; Θες η εξάρτηση από πάθη και εθίστικες ουσίες; Θες η μοίρα η τσιγκούνα; Μόνο οι ίδιοι γνωρίζουν τα πραγματικά αίτια που τους οδήγησαν σε αυτή την εξαθλίωση.

Το ερώτημα είναι, όποια κι αν είναι τα αίτια, αξίζουν να ζουν έτσι; Ποιος άνθρωπος αξίζει να ζει χωρίς τα στοιχειώδη αγαθά επιβίωσης;

Πάνω από 20.000 υπολογίζονται οι άστεγοι σε όλη τη χώρα, σύμφωνα με εκτιμήσεις (και όχι με μετρήσεις δεδομένου ότι δεν υπάρχει θεσμική αναγνώριση του φαινομένου και επίσημη καταγραφή του) με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση στα μεγάλα αστικά κέντρα.

H FEANTSA (Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία των οργανώσεων που εργάζονται με τους αστέγους) όπως θα δείτε και στον παρακάτω πίνακα έχει αναπτύξει μια τυπολογία για την έλλειψη στέγης και τον αποκλεισμό από την κατοικία που ονομάζεται ETHOS. Η τυπολογία αυτή κατατάσσει τους αστέγους σύμφωνα με τις συνθήκες διαβίωσης και στέγασης.

klimaka

Αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι "άστεγοι" δεν θεωρούνται μόνο όσοι διαμένουν σε εξωτερικούς ή δημόσιους χώρους.Σύμφωνα με την έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ (Ελληνική Στατιστική Αρχή) που δημοσιεύθηκε προς τα τέλη του 2014 και αφορά την τετραετία 2010- 2013:
Τα νοικοκυριά που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας εκτιμώνται σε 914.873 και τα μέλη τους σε 2.535.700, όταν το 20% των πλουσιότερων Ελλήνων, έχει 6,6 φορές υψηλότερο εισόδημα από το 20% των φτωχότερων συμπολιτών. 
Ως πότε; Πόσες ακόμη ανθρώπινες ζωές πρέπει να υποφέρουν και να οδηγηθούν στον κοινωνικό αποκλεισμό; Πού είναι η ηθική συνείδηση, οι ανθρώπινες αξίες, η φιλοξενία για την οποία φημιζόμαστε ως Έλληνες; Πού είναι το ελληνικό κράτος; Όλα θυσία στο βωμό του χρήματος; Όλα χάνονται στην προσωπική μας βόλεψη;

Σου φέρνει στο νου εικόνα τριτοκοσμικής χώρας, έτσι δεν είναι; Είναι πολύ πιθανό να είναι τραβηγμένη σε απόσταση αναπνοής από το σπίτι σου. Μην τους αγνοείς!
Αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να έκαναν αμέτρητα λάθη. Δεν ζητούν να στεφθούν με φωτοστέφανο, έχουν ήδη σηκώσει όλο το βάρος στις πλάτες τους είτε ευθύνονταν εξ ολοκλήρου για την κατάντια τους είτε όχι. Αυτό που ζητούν είναι παροχή των στοιχειωδών αγαθών επιβίωσης και τη δικαιούνται!

Εσύ έχεις που να κοιμηθείς απόψε;Υ.Γ. Θέλω να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ στον φίλο μου Κίμωνα που μου έδωσε την ευκαιρία να συμμετέχω σε μία από τις δράσεις της ομάδας και ένα μεγάλο μπράβο στην ομάδα "Δράσεις Πλησίον Street Work" για την εθελοντική προσφορά σε άτομα του "περιθωρίου" μέσα και έξω από τις φυλακές.

Μαρία Σκαρλάτου