Δευτέρα 2 Μαρτίου 2015

Η στρουμφο-αριστερά

Όταν σήμερα η αριστερά χωλαίνει, όταν εν έτη 2015, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την ανάγκη για επανεξέταση εκφυλισμένων εννοιών, τα στρουμφάκια έρχονται να αφυπνίσουν τον χαμένο μας ρομαντισμό.

Τα στρουμφάκια, έχουν αποτελέσει αντικείμενο συζητήσεων και εικονογραφημένη αναπαράσταση του κομμουνιστικού καθεστώτος. Άλλοτε παιδικό τηλεοπτικό σήριαλ και άλλοτε μια μετουσίωση της απωθημένης μας επαναστατικότητας ενάντια στον συντηρητισμό της καθεστηκυίας τάξης πραγμάτων, πρωταγωνιστούν στο θεατρικό σανίδι των καταπιεσμένων παιδικών μας ενορμήσεων.

Όταν ο Damian Marley, κατακεραυνώνει τις απαρχές του μοντέρνου πολιτισμού στο τραγούδι Confrontation και μιλάει για εξάλειψη της λαγνείας, της φιλοδοξίας και της αγωνίας για τους πολέμους, ο Mπαρμπα-στρουμφ, αναλαμβάνει να επιτελέσει τον ηγετικό ρόλο που του εκχωρεί η στρουμφο-κοινότητα.


Ο Mπαρμπα-στρουμφ, παραπέμπει ως ανθρωπομορφική φιγούρα στην ανώτατη «σταλινική» φιγούρα του κομμουνιστικού καθεστώτος. Κύριος της διατήρησης της ειρήνης μέσα στην κοινότητα, θεμελιακός συντελεστής της διατήρησης της ειρήνης, προσπαθεί να κρατήσει την κοινότητα σε αρμονία. Προσπαθεί να εξαλείψει τις αγωνίες των «πολιτών» του και αναδιπλώνεται ανάλογα με τις ανάγκες που παρουσιάζονται.

Ο Σπιρτούλης, είναι  ο μαθουσάλας, που παραπέμπει στον Νετσάγιεφ, βασικό πρόσωπο θριαμβευτικής ήττας του Μπακούνιν. Οι ιδέες του, τα ποιήματά του και τα ευφυολογήματά του, οδηγούν πάντα σε μια καταστροφή. Καταρρίπτουν όλο το οικοδόμημα της κομμουνιστικής κοινωνίας και επιτρέπουν στον εχθρό, τον κακό καπιταλιστή Δρακουμέλ, να εισέλθει στην κοινότητα των Στρουμφς. Πάντα όμως ο Σπιρτούλης, παρουσιάζεται το δεξί χέρι του Μπαρμπα- στρουμφ. Άλλοτε με την συγκατάθεση του ηγέτη και άλλοτε ως αυτόκλητος αρωγός στο έργο του αρχηγού, καταστρέφει οποιαδήποτε εποικοδομητική προσπάθεια.

Φυσικά, όπως σε κάθε κοινωνικό σχηματισμό δεν λείπουν και οι υπόλοιπες κατώτερες φιγούρες, αυτές οι οποίες δεν διεκδικούν πρωταγωνιστικό ρόλο αλλά πάντα ανατρέπουν ή συντηρούν αυτό που οι δύο κορωνίδες του ιστού δημιουργούν.

Ο Γκρινιάρης, είναι ο εκφραστής κάθε ματαιόδοξου ανθρώπου.
Είναι η προσωποποίηση της απαισιοδοξίας μέσα σε ένα μαύρο τοπίο.
Καμία ηλιαχτίδα δεν μπορεί να φωτίσει την πραγματικότητα αυτών των ανθρώπων, κανένα καθεστώς δεν μπορεί να θρέψει έστω και ελάχιστα ίχνη λευκού-ελευθεριακού τοπίου στις ζωές τους.

Σε αντιδιαστολή με αυτή την ομάδα ανθρώπων, έρχεται ο Μελένιος.
Νάρκισσος και γεμάτος αυτοπεποίθηση, έρχεται να εξαπολύσει λιβέλους σε όποιον προσβάλλει την ομορφιά του. Απομακρυσμένος από τον κοινοτικό σχηματισμό, διεκδικεί την προσωπική του ανάδειξη απέναντι στον ίδιο του τον εαυτό. Ο καθρέφτης είναι το εργαλείο της ανάδειξης του. Η αυτοπροβολή του στοιχείο δύναμης απέναντι στο αντικειμενικό Εγώ του. Έχει κατορθώσει να κόψει τον ομφάλιο λώρο που δεσμεύει το ατομικό Εγώ του με το συλλογικό Εμείς, και έχει υπερβάλλει στην έκφραση και επίδειξη της ατομικότητας του.

Και πάντα υπάρχει το θηλυκό όν, η Στρουμφίτα που αποτελεί αντικείμενο διεκδίκησης, μα μην ξεχνάμε την αρχική της ιδιότητα, που ήταν το μέσο για να κατορθώσει ο κύριος καπιταλιστής Δρακουμέλ να επιβληθεί στην κομμουνιστική στρουμφο-κοινότητα.

Τα στρουμφάκια τελικά, θυμίζουν πολύ τις σύγχρονες φαντασιακές κοινωνίες. Είναι η εικονογραφημένη πραγματικότητα της φαντασίας, εκείνων των ανθρώπων που διεκδικούν μια ευοίωνη πραγματικότητα.
Είναι όμως και ο αντίπαλος του Δρακουμέλ. Ενός Δρακουμέλ που σήμερα καλώς ή κακώς έχει επιβληθεί και έχει κυριαρχήσει σε όλους τους καρτερικά υποταγμένους στρουμφο- λαούς.

Η ουτοπική κοινότητα αδυνατεί να πραγματωθεί στην σύγχρονη πραγματικότητα. Ίσως ακόμη η συγκεκριμένη στρουμφο-κοινότητα να είναι μάλλον δυσοίωνη της ήδη υφιστάμενης τάξης πραγμάτων. Αν όμως πρέπει να επιβιώσει κανείς στη σκληρή ύπαρξη του κόσμου, καθίσταται σημαντική ανάγκη να υπάρχουν σκέψεις ρομαντισμού στο νου μας, ώστε να βαδίσουμε στην σκληρή άβυσσο της πραγματικότητας.
Όπως και να έχει η κατάσταση...to be continued….

Δημήτρης Σπύρου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου